درمان اعتياد رفتاري يكي از انواع درمان‌هاي رواني است كه متاسفانه با توجه به ماهيت اختلال اعتياد رفتاري توجه چنداني به آن نمي‌شود. معمولاً اعتيادهاي رفتاري به دليل عدم وابستگي به يك ماده شيميايي و همين‌طور با توجه به اينكه برخي از انواع اين اختلال نظير اعتياد به كار يا ورزش حتي ازنظر برخي افراد ويژگي‌هاي مطلوبي به نظر مي‌رسند چندان موردتوجه قرار نمي‌گيرند و كسي براي درمان آن‌ها اقدام نمي‌كند.

بااين‌حال بايد توجه داشته باشيد كه اين‌گونه از اعتياد نيز مي‌تواند آسيب‌ها و مشكلات بسياري را به همراه داشته باشد و به همين خاطر نبايد نسبت به درمان اعتياد رفتاري بي‌توجه بود. پس بهتر است با مطالعه و يا كمك متخصصين روانشناسي اطلاعات خود را در اين زمينه افزايش دهيد و همين‌طور براي درمان اعتياد رفتاري در خود يا هريك از نزديكان كه با اين مشكل درگير است، اقدام نماييد. 

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان اعتياد رفتاري مي‌توانيد برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

 منبع: درمان اعتياد رفتاري

اعتياد رفتاري و نشانه‌هاي آن

اعتياد رفتاري به معناي ميل و وسوسه‌اي ذهني براي انجام رفتاري خاص است. اين ميل باعث حالتي اجبارگونه در فرد مي‌شود و او توانايي مقاومت در برابر اين خواسته را از دست خواهد داد. اين اختلال معمولاً با نام اختلال كنترل تكانه نيز شناخته مي‌شود و به اين خاطر به آن نام اعتياد رفتاري داده شده كه درست مشابه اعتياد به مواد مخدر، فرد در درون خود ميل زائدالوصفي را به انجام اين رفتار احساس كرده و توانايي مقابله با آن را نيز ندارد.

همچنين درصورتي‌كه از انجام رفتار موردنظر در فرد جلوگيري شود نشانه‌هايي مانند احساس تحريك‌پذيري و پرخاشگري و يا سردرگمي و اضطراب بروز پيدا خواهند كرد. اعتياد رفتاري مي‌تواند انواع مختلفي از رفتارها را شامل شود كه ازجمله آن‌ها مي‌توان اعتياد به قمار، روابط جنسي، بازي‌هاي رايانه‌اي، خوردن و يا حتي اعتياد به كار يا ورزش را نام برد.

از مهم‌ترين نشانه‌هايي كه نياز به درمان اعتياد رفتاري را نشان مي‌دهد، به شرح زير است.

_ فرد زمان زيادي از روز را صرف انجام رفتاري خاص، فكر كردن يا برنامه‌ريزي براي آن و يا رها شدن از آثار منفي انجام آن كرده و به همين خاطر ميزان بهره‌وري وي در ساير زمينه‌ها كاهش پيدا خواهد كرد.

_فرد براي اينكه احساس معمول بودن داشته باشد يا به‌عنوان راهي براي كنار آمدن با هيجانات و مسائل مختلف به اين رفتار وابسته است.

_علي‌رغم مشكلات جسمي، روحي يا حتي آسيب‌هاي اجتماعي پيش‌آمده به خاطر اين رفتار، آن را ادامه خواهد داد.

_فرد علي‌رغم تمايلي كه به ترك اين رفتار دارد توانايي متوقف كردن آن را نخواهد داشت.

_تلاش براي عادي نشان دادن وضعيت و انكار مشكلاتي كه پيش‌آمده است.

چرا بايد به درمان اعتياد رفتاري توجه كرد؟

اعتياد رفتاري درست مانند هرگونه اختلال رواني ديگر مشكلاتي را در توانايي فرد براي كار و فعاليت مناسب در محيط ايجاد خواهد كرد. همان‌طور كه در نشانه‌هاي اعتياد رفتاري نيز مطرح شد، فرد زمان زيادي را صرف انجام رفتار موردنظر يا فكر كردن به آن خواهد كرد و طبيعتاً توانايي او براي انجام فعاليت‌هاي شغلي، تحصيلي يا حتي ارتباط با اطرافيان كاهش پيدا مي‌كند.

اين موضوع يكي از دلايلي است كه اهميت توجه به درمان اعتياد رفتاري را نشان مي‌دهد. همچنين اعتياد رفتاري باعث بروز مشكلات ثانويه‌اي نظير آسيب‌هاي جسمي و روحي و يا حتي مشكلات مالي و قانوني خواهد شد كه پيشگيري يا جلوگيري از تكرار مجدد اين مسائل يكي ديگر از نكاتي است كه اهميت توجه به درمان اعتياد رفتاري را نشان مي‌دهد.

ناتواني در كنترل ميل به انجام رفتاري خاص يا احساس عذاب وجداني كه پس از انجام رفتار در فرد دچار اعتياد رفتاري بروز پيدا مي‌كند، باعث خواهد شد تا باور به توانمندي و كنترل فرد تحت تأثير قرار گرفته و مشكلاتي نظير كاهش اعتمادبه‌نفس و يا بروز بيماري‌هاي روحي همچون افسردگي را به دنبال بياورد.

علاوه بر آنچه گفته شد بايد به اين موضوع نيز توجه داشت كه اعتياد رفتاري باعث بروز آسيب‌هايي در اعضاي خانواده فرد خواهد شد. براي مثال كاهش ارتباط با عضوي كه دچار اعتياد رفتاري شده و يا درگيري‌هاي مالي و قانوني كه به دنبال اعتياد رفتاري براي فرد پيش خواهد آمد، مي‌تواند ساير اعضاي خانواده را نيز تحت تأثير قرار داده و علاوه بر فرد آن‌ها را نيز نيازمند مراقبت‌هاي درماني قرار دهد.

درمان اعتياد رفتاري

با توجه به نوع اعتياد رفتاري، شدت و همين‌طور شرايط زندگي، روش متفاوتي براي درمان اعتياد رفتاري به كار مي‌رود. ما نيز در ادامه به مهم‌ترين اقدامات درماني كه براي بهبود اعتياد رفتاري انجام مي‌گيرد اشاره خواهيم كرد. 

1. روان‌درماني

اولين و مهم‌ترين قدم براي درمان اعتياد رفتاري استفاده از جلسات روان‌درماني فردي است. در طي اين جلسات نوع و سابقه اختلال فرد و همين‌طور مشكلات ثانويه‌اي كه به دنبال آن ايجاد شده است به‌دقت مشخص گرديده و سپس براي درمان آن‌ها برنامه‌ريزي‌هاي مربوطه صورت خواهد گرفت.

از مهم‌ترين اقدامات درماني كه در طي اين جلسات صورت مي‌گيرد اين است كه به فرد كمك خواهد شد تا محرك‌هايي كه باعث افزايش ميل وي به انجام رفتاري خاص مي‌شوند را شناسايي كرده و سپس براي كنترل اعتياد رفتاري و مقاومت در برابر تكانه‌ها به وي آموزش داده مي‌شود.

همچنين در طي اين جلسات درمانگر به دنبال ريشه‌يابي براي مشكل پيش‌آمده خواهد بود و پس از شناسايي ريشه‌هاي اصلي اختلال براي درمان آن‌ها تلاش خواهد كرد. علاوه بر آنچه گفته شد، احتمال بروز مشكلات و بيماري‌هاي ديگر نظير افسردگي، اضطراب يا حتي سوءمصرف مواد مخدر در كنار اعتياد رفتاري وجود دارد و يكي از اهداف درماني در چنين وضعيتي كمك به فرد براي بهبود اين بيماري خواهد بود.

2. درمان اعتياد رفتاري | دارودرماني

چنانچه در طي جلسات روان‌درماني، درمانگر به اين نتيجه برسد كه شدت اختلال بيش از آن است كه فرد توانايي كنترل آن را داشته باشد، مي‌تواند حداقل براي مدت كوتاهي از درمان‌هاي دارويي در كنار جلسات مشاوره درمان اعتياد رفتاري كمك بگيرد. با توجه به شدت اختلال و وضعيت بيمار احتمال دارد از داروهاي مختلفي براي فرد استفاده شود اما بااين‌حال هدف تمامي اين داروها كاهش تكانه‌ها يا اميال ناگهاني در مغز فرد خواهد بود.

3. گروه‌درماني

گروه‌درماني يكي از مفيدترين روش‌ها براي درمان اعتياد رفتاري خواهد بود. در طي جلسات گروه‌درماني فرد دچار اعتياد رفتاري با بيماراني آشنا خواهد شد كه شرايط و البته اهدافي مشابه با او دارند. اين موضوع مي‌تواند بر انگيزه وي براي درمان اعتياد رفتاري تأثير گذاشته و همين‌طور در استفاده از تجارب سايرين به او كمك خواهد كرد. علاوه بر اين فرد متوجه خواهد شد كه تنها او نيست كه با اين مشكل درگير است و اين مي‌تواند تأثير مثبتي بر اعتمادبه‌نفس و شرايط روحي وي داشته باشد.

4. خانواده‌درماني براي اعتياد رفتاري

همان‌طور كه گفته شد علاوه بر فردي كه دچار اختلال اعتياد رفتاري شده است خانواده وي نيز مشكلات بسياري را متحمل خواهند شد. كاهش ارتباط با فرد، درگيري با مشكلات مالي، قانوني يا حتي مشكلات مربوط به سلامت كه به دنبال رفتارهاي فرد ايجاد مي‌شود خانواده را نيز تحت تأثير قرار خواهد داد و به همين خاطر اعضاي خانواده نيز ازجمله افرادي هستند كه نياز به توجه باليني دارند.

در كنار نياز اعضاي خانواده به توجه باليني، خانواده‌درماني با اين هدف صورت مي‌گيرد كه اطلاعات اعضاي خانواده را نسبت به اختلال اعتياد رفتاري و نحوه رفتارشان افزايش دهد. وجود اختلالات رفتاري مي‌تواند باعث بروز اختلافاتي در ميان اعضاي خانواده باشد و آن‌ها را نسبت به يكديگر در موضعي نامناسب قرار دهد. در طي اين جلسات براي بهبود اين شرايط و اصلاح الگوي رفتاري با فرد نيز اقداماتي صورت خواهد گرفت.

سخن آخر

بين اعتياد رفتاري با عادت هاي رفتاري تفاوت هاي زيادي است. بيشتر عادات را شما بدون هيچ كمك تخصصي مي‌توانيد تغيير دهيد. اما اعتياد رفتاري نياز حتمي به خدمات تخصصي دارد. ريشه هاي اعتياد رفتاري در مشكلات خانوادگي و فردي است. شما براي درمان اعتياد رفتاري نياز به يافتن و از بين بردن علل آن داريد. براي اين منظور شما مي‌توانيد از خدمات حضوري، آنلاين و تلفني مجموعه ذهن نو استفاده نماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه درمان اعتياد رفتاري مي‌توانيد برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

سؤالات متداول

اعتياد رفتاري نيز درست ما نند سوءمصرف مواد مخدر يكي از انواع اعتياد محسوب مي‌شود. به‌طوركلي كلمه اعتياد به اين معناست كه فرد ميل و نيروي بسيار قوي را به انجام كار خاصي در خود احساس مي‌كند كه توانايي مقابله در برابر اين ميل را ندارد. اين تمايل مي‌تواند به‌صورت مصرف مواد مخدر يا هر رفتار ديگري باشد كه در اين صورت به آن اعتياد رفتاري گفته مي‌شود. از مهم‌ترين انواع اعتياد رفتاري مي‌توان اعتياد به قمار، رابطه جنسي، استفاده از اينترنت و يا خوردن را نام برد.

با توجه به اينكه اعتياد رفتاري به مصرف مواد مخدر وابسته نيست معمولاً نگاه سهل‌گيرانه‌تري نسبت به آن مي‌شود اما بايد دانست كه درست مثل فرد معتاد به مصرف مواد مخدر اين نوع از اعتياد نيز نياز به بهره بردن از درمان‌هاي روانشناختي دارد. به همين خاطر اگر دچار يكي از انواع اعتياد رفتاري شده‌ايد بهتر است دراين‌باره از يك مشاور كمك بگيريد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اعتياد رفتاري مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره ترك اعتياد تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

منبع: اعتياد رفتاري 

اعتياد رفتاري چيست؟

اعتياد رفتاري به معناي يك اجبار و وسوسه دروني براي انجام رفتار خاصي است. در اين نوع از اعتياد فرد به ماده شيميايي خاصي وابستگي ندارد و صرفاً يك رفتار را به‌طور مداوم تكرار مي‌كند. اين رفتار مي‌تواند استفاده از اينترنت يا تلفن همراه، شرط‌ بندي و قمار يا حتي كار كردن بيش‌ازحد و غذا خوردن باشد.

متأسفانه اعتيادهاي رفتاري از طرف بسياري از افراد به‌عنوان اعتياد شناخته نمي‌شوند و آن‌ها هيچ دركي راجع به وسوسه و اجبار انجام اين رفتارها ندارند. اين موضوع باعث خواهد شد كه اطرافيان معمولاً فرد را به‌عنوان شخصي سست اراده بشناسند و از وي بخواهند با استفاده از اراده خود رفتار نامناسب را كنار بگذارد. اين درحاليست كه مبتلايان به اين مشكل معمولاً بدون استفاده از كمك‌هاي درماني قادر به تغيير شرايط نخواهند بود.

انواع اعتياد رفتاري

اعتياد رفتاري مي‌تواند هر رفتاري را شامل شود. اين رفتارها معمولاً در روزهاي نخست با هدف دريافت پاداش و فرار از تنبيه در فرد شروع مي‌شوند اما پس از مدتي صرفاً انجام رفتار براي فرد اهميت پيدا خواهد كرد. ازجمله رايج‌ترين انواع اعتياد رفتاري مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

• اعتياد به غذا
• اعتياد به استفاده از تبلت يا لپ‌تاپ
• اعتياد به قمار
• اعتياد به كار
• اعتياد به ورزش
• اعتياد به موبايل
• اعتياد جنسي
• اعتياد به خواب
• اعتياد به *** گرافي
• اعتياد به خريد
• اعتياد به بازي‌هاي رايانه‌اي
• اعتياد به اينترنت

شايع ترين اعتياد هاي رفتاري

برخي از اعتياد هاي رفتاري شيوع بيشتري ميان افراد دارند. اين موضوع به دلايل زيادي اتفاق مي‌افتد. اما به لطف زندگي سريع و پرمخاطره امروزي، برخي از الگوهاي رفتاري كه افراد به آنها وابستگي دارند؛ شامل اعتياد به غذاخوردن، بازي هاي كامپيتري و اينترنت است. اعتياد به غذا خوردن جزو اختلالات خوردن محسوب نمي‌شود. از طرفي سن اعتياد به بازي هاي كامپيوتري و همچنين اينترنت، بسيار پايين است. همين موضوع افراد را در معرض مشكلات زيادي مانند چاقي و كم تحركي، بروز بيماري هاي رواني و حتي اختلال در زندگي شخصي و حرفه اي، قرار مي‌دهد. افراد بهتر است نشانه هاي اين وابستگي ها را شناسايي كرده و براي درمان اقدام كنند.

نشانه هاي اعتياد رفتاري

هنگامي‌كه از اعتياد رفتاري صحبت مي‌كنيم بايد بتوانيم بين رفتار نرمال، رفتار مشكل‌آفرين و آنچه به آن اعتياد رفتاري گفته مي‌شود تمايز قائل شويم. رفتارهاي مشكل‌آفرين اگرچه عادت‌هاي مخربي هستند كه آسيب‌هايي را به زندگي فرد و حتي اطرافيان او وارد مي‌كنند بااين‌حال شدت آن‌ها هنوز به‌اندازه اعتياد رفتاري نرسيده است و رفتارهاي سالم نيز هيچ‌يك از نشانه‌هاي رفتار مشكل‌آفرين و اعتياد رفتاري را نشان نمي‌دهند.

به همين خاطر ما در اين قسمت راجع به نشانه‌هاي اعتياد رفتاري صحبت خواهيم كرد. درصورتي‌كه اين نشانه‌ها را در خود يا هر فرد ديگري مي‌بينيد بهتر است هرچه سريع‌تر و پيش از جدي‌تر شدن بيماري براي درمان به يك متخصص روانشناسي مراجعه كنيد.

• فرد به‌صورت ناگهاني ميل شديدي براي انجام رفتار خاصي پيدا خواهد كرد و توانايي مقابله در برابر آن را نخواهد داشت. پس از انجام رفتار نيز ممكن است وي احساس ناراحتي و عذاب وجدان از تسليم شدن در برابر تكانه را تجربه كند.
• فرد زمان زيادي از روز را صرف انجام رفتاري خاص يا فكر كردن به آن، برنامه‌ريزي براي انجام و يا رها شدن از آثار منفي انجام آن كرده و به همين خاطر ميزان بهره‌وري وي در ساير زمينه‌ها كاهش پيدا خواهد كرد.
• فرد براي داشتن احساس معمول يا به‌عنوان راهي براي كنار آمدن با هيجانات و مسائل مختلف به اين رفتار وابسته است
• علي‌رغم مشكلات جسمي، روحي يا حتي آسيب‌هاي اجتماعي پيش‌آمده از اين رفتار، فرد آن را ادامه خواهد داد.
• فرد علي‌رغم تمايلي كه به ترك اين رفتار دارد توانايي متوقف كردن آن را نخواهد داشت
• تلاش براي عادي نشان دادن وضعيت و انكار مشكلاتي كه پيش‌آمده است.

چرا بايد به اعتيادهاي رفتاري توجه كرد؟

با توجه به اينكه اعتيادهاي رفتاري به‌صورت استفاده از مواد مخدر نيستند بسياري از افراد آن‌ها را به‌عنوان اعتياد حساب نمي‌كنند. علاوه بر اين برخي از انواع اعتياد رفتاري ويژگي‌هاي مثبتي مثل كار يا ورزش را در برمي‌گيرد و به همين خاطر شايد كمتر كسي به آن‌ها به چشم بيماري نگاه كند.

بااين‌حال اين رفتارها حجم زيادي از ساعات روزانه فرد را به خود اختصاص مي‌دهند و به همين خاطر باعث كاهش بهره‌وري فرد در ساير زمينه‌ها مي‌شوند؛ به من همين خاطر نياز به توجه ويژه دارند. علاوه بر اين آنچه مهم مي‌باشد اين است كه فرد اين رفتارها را به ميل خود و با يك هدف منطقي انجام نمي‌دهد. اعتيادهاي رفتاري كه به آن‌ها اختلال در كنترل تكانه نيز گفته مي‌شود و به‌نوعي فرد را مجبور مي‌كنند كه برخي رفتارها را انجام دهد.

در كنار آنچه گفته شد مي‌بايست به اين موضوع نيز توجه داشته باشيد كه برخي از انواع اعتيادهاي رفتاري مانند اعتياد به قمار، خريد يا اينترنت مشكلاتي را در زندگي و سلامت فرد و حتي اطرافيان وي ايجاد خواهد كرد. اعتياد به قمار مي‌تواند باعث شود كه فرد دارايي خود و خانواده را در اين راه از دست بدهد و يا اعتياد به اينترنت مي‌تواند مشكلات بسياري را در سلامت جسمي و به‌ويژه مغز فرد به همراه داشته باشد.

به همين خاطر مي‌بايست براي بهبود شرايط اقدامات جدي صورت بگيرد. به خاطر داشته باشيد كه اين بيماري هرگز به‌خودي‌خود بهبود پيدا نخواهد كرد و درصورت بي‌توجهي ممكن است اوضاع وخامت بيشتري پيدا كند.

راه هاي غلبه بر اعتياد رفتاري

اقدامات درماني متفاوتي براي درمان اعتيادهاي رفتاري وجود دارد كه با توجه به شرايط فرد و وضعيت بيماري مي‌توان از آن‌ها استفاده كرد. يكي از رايج‌ترين و موثرترين درمان‌هايي كه براي اعتياد رفتاري يا اختلال كنترل تكانه وجود دارد را در ادامه شرح داده‌ايم. 

📌روان‌درماني

اصلي‌ترين و مهم‌ترين بخش از درمان اعتياد رفتاري جلسات مشاوره فردي هستند كه در طي آن‌ها شرايط بيمار به‌دقت موردبررسي قرارگرفته و با توجه به آن براي درمان برنامه‌ريزي مي‌شود. معمولاً افرادي كه با اين اختلال درگير هستند در شرايطي كه مي‌بايست در مقابل وسوسه به انجام رفتار موردنظر مقاومت كنند با مشكلاتي همچون تحريك‌پذيري و احساس گم گشتي يا مشكلات ديگري مواجه مي‌شوند. درمانگران در اين شرايط نكاتي را در ارتباط با كنترل هيجاني و روش‌هايي براي سازگاري بهتر و اساسي‌تر با شرايط به فرد آموزش مي‌دهند.

از ديگر اقداماتي كه مي‌توان در جلسات فردي از آن‌ها استفاده كرد اين است كه به فرد كمك شود تا با شناسايي دقيق موقعيت‌ها، مشخص كند در چه شرايطي تمايل وي به انجام رفتار موردنظر افزايش پيدا مي‌كند و سپس راهكارهايي براي بهبود اين شرايط برنامه‌ريزي خواهد شد.

براي مثال ممكن است تنهايي، اضطراب، شنيدن نام رفتار موردنظر يا مشاهده آن در تلويزيون ازجمله نشانه‌هايي باشند كه فرد را به انجام رفتار تحريك مي‌كنند. سپس درمانگر به بيمار كمك خواهد كرد كه چطور در اين شرايط توانايي‌ها و اميال خود را كنترل كرده و در مقابل خواسته‌هاي خود تسليم نشود. بررسي افكار بيمار و تلاش براي بهبود ريشه اين بيماري نيز ازجمله اقداماتي است كه مي‌بايست موردتوجه قرار بگيرد.

سخن پاياني

معمولا تا صحبت از اعتياد مي‌شوند؛ افراد موادمخدر را به ياد مي‌آورند. اما وابستگي به انجام يك رفتار به صورت بيمارگونه  نيز اعتياد رفتاري تلقي شده و تاثيرات رواني آن نيز مشابه اعتياد به مواد مخدر است. حتي گاهي اين اعتيادها عوارض جسماني نيز ايجاد مي‌كنند. به همين دليل بهتر است افراد نشانه هاي اين نوع از اعتياد را در خود و اطرافيان شناسايي كرده و براي درمان اقدام كنند. درمان اعتيادهاي رفتاري به كمك متخصصين امكانپذير بوده و نياز به همكاري و انگيزه فرد دارد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اعتياد رفتاري مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره ترك اعتياد تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن هاي ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

سوالات متداول